خەۋەر مەنبەسى: ئەركىن ئاسىيا
2-ئاينىڭ 24-كۈنى ب د ت كىشىلىك ھوقۇق كېڭىشىنىڭ 43-نۆۋەتلىك ئومۇمىي يىغىنى جەنۋەدە باشلانغان. 200 گە يېقىن دۆلەت ۋە رايوننىڭ ۋەكىللىرى قاتنىشىدىغان، 3 ھەپتە داۋام قىلىدىغان بۇ يىغىندا دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىكى كىشىلىك ھوقۇق دەپسەندىچىلىكى مەسىلىلىرى كۆزدىن كۆچۈرىلىدىكەن. د ئۇ ق يىغىن باشلانغان كۈنگە ئۈلگۈرتۈپ ب د ت بىناسى ئالدىدىكى چوڭ سەيناغا «ئەركىنلىك چېدىرى» تىكىپ، فوتو سۈرەتلەر كۆرگەزمىسى ئارقىلىق جازا لاگېرلىرى ۋە ئۇيغۇرلارنىڭ نۆۋەتتىكى ۋەزىيىتىنى تونۇشتۇرۇش پائالىيىتىنى رەسمىي باشلىغان.
نەق مەيداندىن ئىگىلىگەن ئۇچۇرلارغا قارىغاندا، ب د ت بىناسى ئالدىدىكى 80 كۋادىرات مېتىر كېلىدىغان بۇ چېدىر 23-فېۋرال كۈنى كەچكىچە قۇراشتۇرۇپ چىقىلغان. چېدىرنىڭ تاملىرى جازا لاگېرلىرىغا مۇناسىۋەتلىك كۆرۈنۈشلەر، شۇئارلار، خىتاپلار ۋە شەرقىي تۈركىستاننىڭ ئاي-يۇلتۇزلۇق كۆك بايراقلىرى بىلەن بېزەلگەن. چېدىر ئىچىگە تۇتقۇندىكى ئۇيغۇرلارغا ئائىت سۈرەتلەر، ئۇيغۇر مىللىي كىملىكىنى نامايەن قىلىدىغان تۈرلۈك مىللىي بۇيۇملار، خىتاينىڭ مەسچىتلەرنى چېقىش ھەم مىللىي مەدەنىيەتلەرنىڭ ئىزىنى ئۆچۈرۈش قىلمىشلىرىغا ئائىت سۈرەتلەر تىزىلغان.
بۇ پائالىيەتكە د ئۇ ق بىر قانچە ئايدىن بۇيان تەييارلىق قىلغان بولۇپ، شىۋېتسارىيەدىكى ئۇيغۇرلاردىن سىرت ئامېرىكا، تۈركىيە، شىۋېتسىيە، گوللاندىيە، نورۋېگىيە، گېرمانىيە قاتارلىق ئەللەردىن كەلگەن ئۇيغۇرلارمۇ ئۇنىڭغا ئىشتىراك قىلغان.
بىز بۈگۈن نەق مەيداندا پائالىيەت ئېلىپ بېرىۋاتقان بىر قىسىم ئۇيغۇرلارنى زىيارەت قىلدۇق. گېرمانىيەدىن كېلىپ بۇ پائالىيەتكە قاتناشقان د ئۇ ق نىڭ رەئىس ۋەكىلى، «شەرقىي تۈركىستان ئۆلىمالار بىرلىكى» نىڭ مۇئاۋىن رەئىسى تۇرغۇنجان ئالاۋۇدۇن ئەپەندى بۇ ھەقتە بىزنى بەزى ئۇچۇرلار بىلەن تەمىنلىدى. شىۋېتسارىيەنىڭ جەنۋە شەھىرىدە ياشايدىغان تۇرسۇنجان توختى ئەپەندى بۇ «ئەركىنلىك چېدىرى» نى ئوڭۇشلۇق قۇرۇپ چىققانلىقىنى ئەسكەرتتى. نورۋېگىيەدىن كېلىپ بۇ پائالىيەتكە قاتناشقان «نورۋېگىيە ئۇيغۇر كومىتېتى» نىڭ رەئىسى، «ئۇيغۇر ئەدلىيە ئارخىپى ئامبىرى» نىڭ مەسئۇلى بەختىيار ئۆمەر ئەپەندىمۇ بۇ قېتىمقى پائالىيەت ھەققىدە ئۆز قاراشلىرىنى ئوتتۇرىغا قويۇپ ئۆتتى. گېرمانىيەدىن كەلگەن ئۇيغۇر جامائەت ئەربابى ئابلىمىت تۇرسۇن ئەپەندى بۇ سۈرەتلەر كۆرگەزمىسى ئارقىلىق جازا لاگېرلىرىدىكى ئۇيغۇرلارنىڭ زارىنى دۇنياغا ئاڭلىتىشقا تىرىشىۋاتقانلىقىنى تىلغا ئالدى. گوللاندىيە ئۇيغۇر جەمئىيىتىنىڭ رەئىسى ياشار ئەپەندىمۇ ئۆز تەسىراتىنى بايان قىلىپ ئۆتتى.
«ئەركىنلىك چېدىرى» ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازىنى دۇنياغا ئاڭلىتىش پائالىيىتى ب د ت بىناسى ئالدىدا 1 ھەپتە داۋام قىلىدىغان بولۇپ، د ئۇ ق رەئىسى دولقۇن ئەيسا ئەپەندى بۇ مۇناسىۋەت بىلەن زىيارىتىمىزنى قوبۇل قىلغاندا بۇ پائالىيەت ئارقىلىق يەتمەكچى بولغان مەقسەتلەر ھەققىدە توختالدى.
د ئۇ ق ئۇيۇشتۇرغان بۇ قېتىمقى «ئەركىنلىك چېدىرى» دا سىن كۆرۈنۈشلىرى ھەم فوتو سۈرەتلەر كۆرگەزمىسى ئارقىلىق ئۇيغۇرلارنىڭ ئاۋازىنى دۇنياغا ئاڭلىتىش پائالىيىتىنى بىر قىسىم پىداكار ئۇيغۇرلار ماددىي ھەم مەنىۋىي جەھەتتىن قوللىغان.