Uygur Hareketi
Komünist Çin rejiminin Doğu Türkistan’daki Müslüman Uygurlar, Kazaklar, Kırgızlar ve diğer topluluklara yönelik soykırım yöntemlerinden, zorla köle gibi çalıştırılma yönteminden yararlanan batılı markalara tepkiler artıyor. Amerika’da ve Avrupa ülkelerine ünlü moda devi Zara’nın zorla çalıştırmadan faydalanmayı durdurması için kampanya başlatıldı. forcedlabourfashion.org adlı internet sitesi üzerinden duyurulan kampanyaya Dünya Uygur Kurultayı ile birlikte Uygur Hareketi (Campaign for Uyghurs – CFU) gibi diğer insan hakları organizasyonları destek veriyor. Bir hafta sürecek etkinlikler kapsamında Zara ve benzeri markaların Çin’in soykırımına suç ortağı olmaktan vazgeçmesi ve Uygurların köle gibi kullanılmasını sömürmeyi durdurmaları çağrıları yapılıyor.
Uygur Hareketi Direktörü Rushan Abbas, “Bu durum insanlığın vicdanın test edildiği bir süreçtir. Moda sektörü, Çin’in insanlığa karşı işlediği bu suçlara ortak olmayı durdurmaları” değerlendirmesini yapıyor. New York’taki Moda Haftası’nda ünlü markaların Çin’in soykırımına destek vermekten vazgeçmeleri çağrısını yapmış olan Abbas, tüketicileri alışveriş yaparken farkında olmadan insanlık dışı bir sistemin işine yarayacak tercihlerden kaçınması gerektiğini söylüyor. Amerika’nın önde gelen yayın kuruluşlarından New York Times gazetesinde yayınlanan Nike ve Coca-Cola’nın Amerikan Senatosunda Uygurların köle gibi çalıştırılmasına dair lobicilik yaptığına dair haberleri de hatırlatan Abbas, insanların alışveriş yaparken soykırıma dolaylı katkı yapmamalarını hatırlatıyor.
Kampanyanın duyurulduğu internet sitesinde Uygurların zorla çalıştırılması ile ilgili bir makale yayınlayan, Free Uyghur Now kurucularından Tasnim Benalla, insanların moda sektörü ile ilgili olarak bulundukları noktayı bir kez daha değerlendirmesi gerektiğini söyleyerek, “Biz doğrudan insan hakları ihlallerine karışmıyor olabiliriz, fakat tüketim yolu ile Uygurların haksızlığa uğradığı sistemi tüketici olarak destekliyoruz” uyarısını yapıyor. Benalla, alışverişin yoğun olduğu bu dönemde insanların bir ürünü ‘sepete eklemeden’ önce bir kez daha hangi markanın ürününü aldığına dikkat etmesi çağrısını yapıyor.
Ünlü moda markası Zara, geçen ay İngiltere’de İş, Enerji ve Sanayi Strateji Komitesi’nde zorla çalıştırma ile ilgili olarak ifade verdi. Bu toplantıda Uygurların köle gibi çalıştırıldığı sistemin parçası olan Huafu Fashion ile irtibatının olmadığını ileri sürmüştü. Ancak komisyon İşçi Hakları Konsorsiyumu Zara’nın iddialarını çürüttü. Zara Yönetimi ayrıca geçen günlerde Uygur Hareketi Direktörü Rushan Abbas’a da bir mektup yazarak, kendilerini savunmaya çalıştı. Uygurların köle gibi çalıştırılmasından faydalanmadığını göstermesi için insan hakları savunucuları Zara’nın “Uygur Zorla Çalıştırma İşçi Koalisyonun Harekete Geç’ çağrısını imzalaması gerektiğini vurguluyor.